Odrzucenie pozwu w sprawie WIBOR-owej – zdaniem SO 
w Warszawie prawidłowość wyznaczania wskaźnika WIBOR nie podlega badaniu przez sąd powszechny w postępowaniu cywilnym

Postanowieniem z dnia 19 września 2025 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, IV Wydział Cywilny, sygn. akt IV C 257/23, odrzucił pozew Kredytobiorcy, który domagał się uznania Umowy kredytu hipotecznego ze zmiennym oprocentowaniem opartym o wskaźnik referencyjny WIBOR za nieważną.  

Na kanwie opisywanej sprawy, Kredytobiorca zarzucał brak zgodności z prawem działań reprezentowanego przez nas Banku, w szczególności poprzez oparcie oprocentowania umowy kredytu złotowego o wskaźnik referencyjny WIBOR, który w ocenie Kredytobiorcy nie powinien znaleźć zastosowania w spornej Umowie. Powód wywodził, iż zastosowanie przez Bank konstrukcji zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik WIBOR stanowi naruszenie przepisów prawa powszechnie obowiązującego, w tym w szczególności Konstytucji oraz przepisów Prawa bankowego.

Zdaniem Sądu, wszelkie zastrzeżenia jakie Kredytobiorcy zgłaszają wobec stosowania w umowach kredytowych wskaźnika referencyjnego WIBOR w kontekście przepisów rozporządzenia BMR i zasad jego określania, mogą być rozpatrywane wyłącznie w trybie przewidzianym przepisami szczególnymi o charakterze administracyjnym, przez właściwy i kompetentny w zakresie eksperckiej analizy tego zagadnienia organ. Rozporządzenie BMR (art. 7 - 9) wprowadza bowiem szczególne procedury skargowe dostępne dla konsumentów.

Wydając powyższe orzeczenie Sąd w całości podzielił prezentowane przez naszą Kancelarię stanowisko, iż ewentualne zarzuty co do nieprawidłowości wyznaczania poziomu stawki referencyjnej WIBOR winny być rozpatrywane na gruncie postępowań administracyjnych, a nie cywilnych.

Dodatkowo warto wskazać, iż Sąd odstąpił od sporządzenia uzasadnienia omawianego postanowienia, uznając stanowisko Kancelarii prezentowane w przedmiotowej materii za w pełni zasadne i w całości zgodne ze swoimi poglądami (art. 357 § 6 k.p.c.).

WIBOR – ścieżka wprowadzenia

Dla przypomnienia wskazać należy, że legalna definicja wskaźnika referencyjnego zamieszczona została w dyspozycji art. 4 pkt 28 ustawy z dnia 23 marca 2017 roku
o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośredniakami kredytu hipotecznego i agentami (dalej: „u.k.h.”), w myśl której wskaźnik referencyjny jest to wskaźnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 roku (dalej jako: „rozporządzenie BMR”).

Natomiast zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia BMR: „wskaźnik referencyjny” oznacza dowolny indeks stanowiący odniesienie do określenia kwoty przypadającej do zapłaty z tytułu instrumentu finansowego lub umowy finansowej lub do określenia wartości instrumentu finansowego bądź indeks stosowany do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego w celu śledzenia stopy zwrotu takiego indeksu lub określenia alokacji aktywów z portfela, lub obliczania opłat za wyniki.

Aktualnie wskaźnik referencyjny WIBOR funkcjonuje w Polsce jako administracyjnie uznany kluczowy wskaźnik referencyjny, znajdujący się w wykazie kluczowych wskaźników referencyjnych, stosowanych na rynkach finansowych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011, ustanowionym na mocy Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2016/1368 z dnia 11 sierpnia 2016 roku.

Niedopuszczalność drogi sądowej w przypadku formułowania zarzutów dotyczących rzekomego braku zgodności z prawem wskaźnika referencyjnego WIBOR

Zgodnie z treścią art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd powszechny zobligowany jest odrzucić pozew jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna. W doktrynie wskazuje się, że droga sądowa jest niedopuszczalna, gdy sprawa poddana sądowi pod osąd nie ma charakteru sprawy cywilnej w znaczeniu materialnym i formalnym (szczegółowo w tej kwestii J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, s. 62 i n. oraz R. Więckowski, Dopuszczalność drogi sądowej w sprawach cywilnych, ZNUJ 1991, s. 139).

Zdaniem Sądu orzekającego w sprawie kluczowe znaczenie dla oceny dopuszczalności roszczeń Powoda w przedmiotowej sprawie miał fakt, iż wskaźnik referencyjny WIBOR został uznany przez wiążące decyzje administracyjne za kluczowy wskaźnik referencyjny obowiązujący w Polsce, a metoda jego tworzenia została uznana przez Komisję Nadzoru Finansowego za zgodną z prawem unijnym, w szczególności Rozporządzeniem BMR, na drodze stosownych postępowań administracyjnych.

W dalszej kolejności należy podkreślić, iż wybór podmiotu administrującego wskaźnikiem referencyjnym WIBOR, tj. spółki GPW Benchmark S.A., nastąpił na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2020 roku w sprawie udzielenia GPW Benchmark S.A. z siedzibą w Warszawie zezwolenia na prowadzenie działalności jako administrator wskaźników referencyjnych stóp procentowych, w tym kluczowych wskaźników referencyjnych (sygn. DAS-DASZ2.4000.2.2019), stwierdzając tym samym zgodność metody wskaźnika WIBOR z rozporządzeniem BMR.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż w świetle przepisów rozporządzenia BMR, ocena zgodności wskaźnika referencyjnego WIBOR z prawem należy do wyłącznej kompetencji organów krajowej administracji. Weryfikacja zasad funkcjonowania wskaźnika WIBOR nie należy zatem do kompetencji sądów powszechnych, sądy te są bowiem związane treścią zapadłych w tym przedmiocie decyzji administracyjnych.

Mając na uwadze przytoczone wyżej okoliczności, podkreślić należy, iż regulacje dotyczące wyznaczania wskaźnika referencyjnego WIBOR były i są zgodne z przepisami prawa, w tym w szczególności z rozporządzeniem BMR, jak również z wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) oraz Komisji Europejskiej, co podlega ścisłej kontroli zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym.

Sąd rozpoznający sprawę w pełni podzielił powyżej prezentowaną przez naszą Kancelarię argumentację, odrzucając pozew Kredytobiorcy i odstępując od sporządzenia uzasadnienia.

Omawiane orzeczenie nie jest prawomocne.

Ewa Bądkowska
Radca prawny, Koordynator Zespołu Kancelarii ds. Kredytów Złotowych